حسن رویوران، کارشناس مسائل خاورمیانه؛
مقاومت فلسطین از مهم‌ترین یادگارهای شهید سلیمانی است
حسین رویوران کارشناس برجسته مسائل منطقه معتقد است تنها امید مردم فلسطین مقاومت است و این مقاومت یکی از مهم‌ترین یادگارهای شهید سلیمانی است که نقش ویژه‌‌ای برای این مسئله ایفا کرد تا اینکه این مقاومت شکل بگیرد و بتواند در مقابل رژیم صهیونیستی معادله‌ساز بشود.
در خصوص نقش و اهمیت حاج‌قاسم در ایجاد محور مقاومت و کمک به این محور توضیحاتی بفرمایید.
ارتباط شهید سلیمانی با بحث قدس و فلسطین یک ارتباط بیّن است و نیاز به استدلال ندارد. واژه قدس در این نیرو کل تعریف را نشان می‌دهد. اساساً نیروی قدس در ارتباط با دفاع از امت اسلامی است، اما عنوان اصلی و اولویت اولش فلسطین است. اگر ایران در سوریه، عراق، لبنان، یمن و در جاهای مختلف از مقاومت و مردم این کشورها حمایت‌کرده برای این است که جوامع منطقه در ارتباط با موضوع فلسطین نقش اصلی خودشان را ایفا کنند. این نشان می‌دهد که بحث قدس همچنان اولویت اول برای نیروی قدس خواهد بود. وقتی رژیم صهیونیستی در سال 1982 لبنان را اشغال کرد و نیروی قدس به کمک مردم لبنان رفت، مقاومت اسلامی با اراده مردم لبنان و با حمایت ایران شکل گرفت؛ این مقاومت الگویی شد برای دیگر مقاومت‌ها در منطقه از جمله مقاومت در فلسطین اشغالی به‌ویژه در غزه. تغییر همه معادلات در منطقه نتیجه طبیعی این نوع نگاه به‌سمت فلسطین اشغالی و ضرورت آزادسازی این سرزمین از اشغالگران است. اینکه شهید سلیمانی در این زمینه چه‌کارهایی کرده، توضیح آن در چهارچوب انجام وظیفه در این راهبرد بسیار طولانی است.
این اولویت به‌صورت مصداقی چطور خودش را توانست نشان بدهد؟ یکی از ابتکارات شهید سلیمانی، شبکه‌سازی بین گروه‌های مقاومت بود. این موضوع را در رابطه با بحث مقاومت فلسطین چطور می‌شود ارزیابی کرد؟
امام خمینی رحمه‌الله‌علیه فلسطین را یک اولویت اعلام کرد. این شاید سؤال مهمی است؛ چرا فلسطین؟ مگر خون فلسطینی‌ها رنگین‌تر از مردم کشمیر، بوسنی، کوزوو، میانمار و یا همه مسلمان است؟ چرا فلسطین اولویت اول مطرح شد؟ این برمی‌گردد به نوع نگاهی که امام(ره) تعیین کرد. امام(ره) بسیاری از بحران‌های موجود در جهان اسلام را بحران‌های مرزی قلمداد کرد، ولی بحران فلسطین در قلب جهان اسلام را تهدیدکننده وحدت جهان اسلام می‌دانست. به همین دلیل، فلسطین را به‌دلیل قداست و اهمیت استراتژیک آن یک اولویت مطرح کرد. این اولویت هم مجزا نیست و در چهارچوب یک راهبرد کلی است؛ لذا، کمک انقلاب اسلامی ایران به لبنان و سوریه را نمی‌توان از فلسطین جدا کرد. کمک برای آزادسازی لبنان و کمک به سوریه برای تقابل با رژیم صهیونیستی بود. کمک به جاهای دیگر هم در همین چهارچوب است؛ لذا، محور مقاومت به ماهو محور مقاومت اولویت اولش فلسطین است، اما از لحاظ جغرافیایی در کشورهای مختلف حضور دارد.
اسرائیل و آمریکا اهداف مختلفی را از ترور سردار بیان کردند که می‌توانست تضعیف محور مقاومت باشد، اما شاهد بودیم که در جنگ یازده‌روزه سال گذشته چنین اتفاقی نیفتاد و محور مقاومت دست برتر را در این جنگ داشت. به نظر شما شهادت حاج‌قاسم توانست آن تأثیری که اسرائیل و آمریکا مدنظر داشتند روی گروه‌های مقاومت به‌ویژه مقاومت فلسطین داشته باشد؟
تصور دشمن یک تصور غلطی است که فکر می‌کرد نیروهای قدس قائم به شخص است. قطعاً نقش شهید سلیمانی در فرماندهی این نیروها یک نقش بی‌بدیلی است، اما معنی‌اش این نیست که این سازمان قائم به فرد است و اگر این فرد شهید بشود، کل این سازمان از هم می‌پاشد. در جایی که سازمان وجود دارد، نقش فرد بود ونبودش این‌گونه نیست که کل سازمان را به هم می‌زند؛ لذا، نیروی قدس سازمانی است که با بودن شهید حاج‌قاسم یا نبودنش قطعاً مأموریت خودش را که نظام برایش تعیین کرده انجام می‌دهد. البته افراد مختلف در موقعیت فرماندهی ممکن است رفتارها و مدیریت‌های متفاوتی داشته باشند، اما معنی‌اش این نیست که سازمان دچار مشکل می‌شود و نمی‌تواند مأموریت خودش را انجام بدهد. سازمان مأموریت خودش را دنبال می‌کند؛ چه این فرد در موقعیت فرماندهی باشد، یا فرد دیگری.
یکی از مباحثی که در زمان حیات شهید سلیمانی وجود داشت این بود که ایشان را طراح آزادی قدس می‌نامیدند. استراتژی ایشان از نظر شما برای آزادی قدس چه بود و الآن این استراتژی به همان نحوی که سردار سلیمانی دنبال می‌کرد، دنبال خواهد شد؟
نیروی قدس به فرمان رهبر انقلاب امکان مقاومت و دفاع را به ملت فلسطین داده؛ یعنی مردم فلسطین مردم مظلومی هستند و امکانات لازم برای دفاع از موجودیت خودشان در برابر اشغالگر را ندارند و نیاز به کمک خارجی دارند. این کمک خارجی را نیروی قدس فراهم‌کرده؛ اما راهبرد چیست؟ راهبرد مقاومت است. راهبرد این است که نیروهای مقاومت در داخل به‌جایی برسند که بتوانند اشغالگری را از بین ببرند و سرزمین خودشان را آزاد بکنند. کسی انتظار ندارد فلسطین با معجزه آزاد بشود؛ نه، همه دارند تلاش می‌کنند تا اینکه از طریق متعارف مبارزه و جهاد برای آزادسازی فلسطین کار بکنند و قطعاً نقش مردم فلسطین در این فرآیند بیش از بقیه است؛ اما نمی‌توان مقاومت فلسطین را جدا از دیگران تعریف کرد. چرا؟ به‌دلیل اینکه این مقاومت در کل امت اسلامی و جهان اسلام عمق و حامی دارد و عمق استراتژیک خودش را در امت اسلامی پیدا می‌کند.
با توجه به اینکه نزدیک روز قدس هستیم، نگاه مردم فلسطین به‌طور اخص گروه‌های مقاومت فلسطینی و رهبران مقاومت فلسطین به سردار سلیمانی چگونه است؟
در هفتاد سال گذشته، مردم فلسطین امیدشان به ارتش‌های عربی بود، ولی آن‌ها نه‌تنها فلسطین را آزاد نکردند که بخش‌هایی از جهان عرب را هم به رژیم صهیونیستی واگذار کردند. بعد سازمان آزادی‌بخش فلسطین آمد، ولی آن‌هم نه‌تنها فلسطین را آزاد نکرد که آمد رژیم صهیونیستی را در اسلو به رسمیت شناخت تا کرانه باختری و غزه را در اختیار سازمان آزادی‌بخش فلسطین قرار بدهد، اما تا همین الآن (بعد از بیست‌ونه سال) چنین کاری را انجام نداده است؛ لذا، الآن تنها امید مردم مقاومت است و این مقاومت یکی از مهم‌ترین یادگارهای شهید سلیمانی است که نقش ویژه‌‌ای برای این مسئله ایفا کرد تا اینکه این مقاومت شکل بگیرد و بتواند در مقابل رژیم صهیونیستی معادله‌ساز بشود. نبرد سیف‌القدس در رمضان سال گذشته نشان داد که این مقاومت به‌جایی رسیده که می‌تواند معادله بازدارندگی در مقابل رژیم صهیونیستی داشته باشد و به این رژیم بفهماند که اگر به هر بخشی از سرزمین تجاوز بکند، مقاومت با آن برخورد می‌کند. این به نظرم نشان‌دهنده بلوغ قابل‌توجهی است که در مقاومت صورت گرفته است. البته تعمیم این مقاومت در کل سرزمین فلسطین به‌ویژه کرانه‌ی باختری می‌تواند کار را تا حد زیادی یک‌سره بکند.